In het gevangenispastoraat beleven we steeds dieper de zin uit het evangelie: “Ik was gevangen en jij hebt mij bezocht” (Mt. 25)

Het gevangenispastoraat is betrekkelijk weinig bekend in het geheel van pastorale diensten in de kerk en boekt schijnbaar weinig resultaten. Onder de gelovigen is het in het algemeen weinig aantrekkelijk. Het kan niet vergeleken worden met het jeugdpastoraat, dat gemakkelijk de aandacht trekt. Met het gevangenispastoraat gebeurt vaak het tegenovergestelde. Men hoort vaak zeggen: laat ze maar boeten voor wat ze bedreven hebben; bandieten behoren opgesloten te zitten. Daarom zijn vrijwilligers moeilijk voor dit werk te interesseren en is het ook moeilijk om daar de nodige middelen voor te krijgen. Wanneer gesproken wordt over vermenselijking van het gevangenis-systeem botst men regelmatig op verzet en vooroordelen.

In november 2009 begon een werkgroep in São Joaquim de Bicas, op bescheiden wijze en in geïmproviseerde vorm, met wekelijks gevangenen te bezoeken.
Het was voor de eerste keer sinds de opening van de ‘Professor Jason Soares Albergaria Gevangenis’ dat de katholieke kerk zich officieel daar liet zien. In de loop van drie jaar heeft het gevangeniswerk zich veelbelovend ontwikkeld, vooral na de oprichting van een speciaal dienstencentrum, het APC genaamd. De zorg voor de gedetineerden bestaat uit het bezoeken van gevangenen, aandacht besteden aan hun persoonlijke geschiedenis en hun lijden. Door dit te doen past men de drieslag toe van ieder authentiek werk van barmhartigheid: zien, bewogen worden, in beweging komen.

Het grootste lijden in de gevangenis is het gevoel in de steek gelaten te zijn, zelfs door de familie, en beschouwd te worden als een nummer, zonder persoonlijke erkenning. Het voornaamste doel van het gevangenispastoraat is de mensen te leren kennen in hun depressies en in hun urgente behoeften zoals hygiëne.
Niet zelden is een contact met hen mogelijk op spiritueel vlak en spreekt het levende woord van de Bijbel hen aan. Het valt op dat vele gedetineerden met God bezig zijn. Een van hen zei me laatst vol overtuiging: “Hij verlaat mij nooit.”

Werken in de gevangenis is een uitdaging met weinig successen en soms blijvende teleurstellingen. De pastorale gevangeniswerkers worden door hun contacten sterk beïnvloed, omdat zij binnen treden in de wereld van het lijden van anderen. Vaak raken zij emotioneel betrokken bij de gevangenen. Steeds dieper beleven zij de zin uit het evangelie: “Ik was gevangen en jij hebt mij bezocht” (Mt. 25). Bij hen groeit de overtuiging dat zij de Heer zelf bezoeken in de persoon van de gedetineerde. Wie wordt het meest door dit werk verrijkt: de gevangene of de pastorale werker?

Frater Henrique Cristiano José Matos (Brazilië)