Workshop fratergeschiedenis in Kenia

‘Voor mij was het een heel hoopvolle week. Want het is inspirerend om met de geschiedenis van de congregatie bezig te zijn’.

frater Elijah Agilo, overste van de provincie Kenia-Tanzania.

Twintig fraters uit Kenia, Tanzania, Oeganda en Zambia namen onder leiding van studiesecretaris Charles van Leeuwen deel aan een workshop over de fratergeschiedenis. De workshop vond plaats in Nakuru, van 9 tot 15 april 2023.

‘Deze workshop is een vorm van empowerment, die ons in onze kracht zet. Zien waar wij als congregatie vandaan komen. Verder werken aan onze missie van barmhartigheid. Doorgaan met roepen. De doelstellingen van onze stichter blijven realiseren. Dat is niet alleen iets van vroeger, maar ook van vandaag en morgen’, aldus frater Elijah Agilo.

De groep had een gemengde samenstelling, er waren fraters bij die al meer dan twintig of dertig jaar in de congregatie zijn, maar ook jonge fraters en enkele postulanten. Samen gingen ze een week lang in gesprek over de grote thema’s van de fratergeschiedenis.

De eenvoud van vroeger

‘Ik heb meer geleerd dan in mijn vormingstijd’, zegt frater Dennis Omeny. ‘Toen ging het vooral over stichter Joannes Zwijsen, nu hebben we ook gezien hoe de fraters zelf aan het werk gingen. Heel bijzonder om na te denken over het communiteitsleven en de eenvoud van vroeger. Leerzaam om te zien hoe de missie in Nederland en België begon en hier in Kenia heeft doorgewerkt. Wat het voor mij heeft opgeleverd? Ik begrijp de dingen nu veel beter. En een gevoel van trots.’

Betrokkenheid

Het is voor de fraters in de praktijk moeilijk om geschiedenisboeken te lezen. Daarvoor ontbreekt de tijd, ook het Engels is voor velen lastig. ‘We hebben geen leescultuur in Afrika. Wel houden we van discussiëren en in debat gaan’, aldus frater Augustine Monari. ‘Het was goed dat dit echt een workshop was, met beelden, prikkelende vragen en de mogelijkheid met elkaar in gesprek te gaan.’

‘Voor mij was het belangrijk dat we ook aandacht hebben besteed aan de vragen van vandaag, zegt frater James Ochwenga. ‘Je leert van de geschiedenis. Sommige dingen zijn altijd moeilijk geweest: de financiële kaders, het leiderschap, het communiteitsleven, de vorming. Dat is relativerend. De geschiedenis helpt om over grote vragen in gesprek te gaan.’

Het meest verrassend

Wat het meest verrassend was? ‘Dat alle fraters de naam van Maria droegen. En dat St. Jozef zo’n prominente plaats in onze spiritualiteit had’, aldus frater Vincent Odhiambo. Het meest indrukwekkend? ‘Dat er altijd zo vreselijk hard werd gewerkt, met zoveel overgave’, aldus frater Dancan Wafula. Nieuwe inzichten? ‘Dat je pater superior De Beer kunt zien als mede-stichter van onze congregatie. Met alle teksten die hij schreef en de keuzes die hij maakte, in ruim een halve eeuw leiderschap.’ Het meest leerzaam? ‘Dat Zwijsen zijn mening zo vaak moest herzien, over tal van onderwerpen’, zegt frater Elijah. ‘De stichter heeft zijn congregaties tientallen jaren geleid, dat kon niet zonder vernieuwing van beleid en fine-tuning.’

In juni 2023 geeft Charles van Leeuwen de workshop opnieuw voor de fraters in Indonesië en Oost-Timor.